Edytujesz 405E

{{Lokomotywa elektryczna infobox
 |typ_lokomotywy             = 405E (EM10)
 |przeznaczenie_lokomotywy   = lokomotywa manewrowa
 |grafika                    = [[File:Em10.20000823.jpg|290px]]
 |opis_zdjęcia               = 405E (EM10) na stacji Szklarska Poręba.
 |przewoźnik                 = [[PKP]]
 |oznaczenie_przewoźnika     = EM10
 |producent                  = [[H. Cegielski - Poznań S.A.|HCP]]
 |lata_budowy                = 1990-1991
 |liczba_członów             = 1
 |układ_osi                  = Bo'Bo'
 |masa_służbowa              = 72 tony
 |długość_ze_zderzakami      = 16340 mm
 |szerokość                  = 2900 mm
 |wysokość                   = 3400 mm
 |rozstaw_osi_skrajnych      = 10500 mm
 |nacisk_osi                 =
 |średnica_kół               = 1100 mm
 |rozstaw_szyn               = 1435 mm
 |system_zasilania           = 3 kV DC (3000 V prądu stałego)
 |liczba_silników            = 4
 |typ_silników               = LKa493
 |moc_ciągła                 = 960 kW
 |moc_godzinna               =
 |siła_pociągowa             = 250 kN
 |stosunek_przekładni        = 71:16
 |prędkość_konstrukcyjna     = 80 km/h
 |sterowanie_wielokrotne     = jest*
 |system_hamulca             = Oerlikon + ED
 |system_ogrzewania          = elektryczne
 |uwagi                      = * - po modernizacji została pozbawiona sterowania wielokrotnego. W środowisku kolejowym lokomotywa ta bywa nazywana "krokodylem".
}}
'''405E''' - polska elektryczna lokomotywa manewrowa. Na [[PKP]] oznaczoną ją serią '''EM10'''.
== Historia ==
Lokomotywa została zaprojektowana w 1988 roku przez Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Pojazdów Szynowych w Poznaniu przy współpracy Instytutu Elektrotechniki w Warszawie. Lokomotywa 405E jest jedną z najmłodszych i najnowocześniejszych elektrowozów, eksploatowanych na polskich torach. Pojazdy zostały wyprodukowane w liczbie czterech egzemplarzy i miały dość nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne. Niestety nigdzie długo nie "zagrzały" miejsca i tułały się z jednej lokomotywowni do drugiej.

== Opis ==
Lokomotywy, jako pierwsze na polskiej kolei, otrzymały tyrystorowy układ przekształtnikowy rozruchu impulsowego oraz mikroprocesorowy system sterowania. Wykonano cztery prototypy, dwa z układem przekształtnikowym produkcji polskiej i dwa z układem produkcji czeskiej (405Ea).<ref>W trakcie napraw lokomotyw dokonano ujednolicenia ich aparatur. Powodem tych zmian była zawodność polskich podzespołów.</ref>
W pojazdach zastosowano też szereg innych rozwiązań, takich jak elektrodynamiczny hamulec oporowy, układ prędkości zadanej, układ tłumików hydraulicznych zastępujący tradycyjny [[sprzęg międzywózkowy]] i oparcie pudła na wózkach za pośrednictwem sprężyn z jednostronnym przeniesieniem sił pociągowych. Lokomotywy zostały też wyposażone w elektryczny obwód ogrzewania składu pociągu, dzięki czemu mogły prowadzić lekkie pociągi pasażerskie. 405E jako jedyna lokomotywa jednokabinowa posiada dwa pulpity sterownicze, odpowiednio do kierunku jazdy. Widoczność w obu kierunkach z centralnie umieszczonej kabiny jest dość dobra dzięki zwartej zabudowie i małej długości przedziałów maszynowych.

== Eksploatacja ==
W poczatkowym okresie eksploatacji, lokomotywy stacjonowały w Poznaniu na stacji rozrządowej Franowo. Następnie parami skierowano je do pracy w lokomotywowni Skarżysko-Kamienna i Katowice, gdzie odpowiednio pracowały w grupie towarowej i pracy przetokowej. W 2000 roku nastąpiło przenieśienie lokomotyw z Katowic do Krakowa i Zakopanego a ze Skarżyska trafiły do Jeleniej Góry, gdzie prowadziły pociągi pasażerskie na lini Jelenia Góra - Szklarska Poręba. W 2004 roku w ZNLE w Gliwicach zmodernizowano wszystkie cztery lokomotywy. Wymieniono cały układ elektryczny, zamontowano nowe pulpity, wymieniono przetwornice z wirujacych na statyczne, zastosowano wyłącznik próżniowy, jednopołówkowy pantograf, zamontowano reflektory halogenowe i pomalowano lokomotywy zgodnie ze wzorem [[PKP]] Cargo. Usunięto też możliwość sterowania wielokrotnego. Po modernizacji wszystkie lokomotywy zostały skierowane do Wałbrzycha gdzie pracowały przy ciągnięciu i popychu pociągów towarowych między Wałbrzychem a Jaworzyną Śląską. Od 2006 do 2008 roku wszystkie 405-ki pracowały w Nowym Sączu jako popych na krętym odcinku Nowy Sącz - Stróże, a w 2009 roku  wróciły do poznańskiego Franowa.
== Bibliografia ==
{{bibliografia start}}
* {{cytuj pismo | nazwisko=Rydzyński | imię=Paweł | tytuł=Lokomotywy manewrowe | czasopismo=Rynek kolejowy | numer=11/2009 | strona=46-48 | wydanie= | data= | issn=1644-1958}}
{{bibliografia stop}}

{{Przypisy}}
[[Kategoria:Hasła encyklopedyczne]]
[[Kategoria:Lokomotywy elektryczne PKP]]
[[Kategoria:Normalnotorowe lokomotywy elektryczne]]