Numeracja taboru wąskotorowego PKP (CETAR)

Nowy system numeracji wagonów wąskotorowych eksploatowanych na kolejach dojazdowych (wąskotorowych) będących w zarządzie Polskich Kolei Państwowych został wprowadzony pismem Ministerstwa Komunikacji - Centralnego Zarządu Kolei Dojazdowych nr CZKD 4a-616-7/74 z dnia 21 sierpnia 1974.

System ten wprowadzono dla umożliwienia wdrożenia systemu "CETAR' (scentralizowanego obliczania i rozliczania, z zastosowaniem techniki elektronicznego przetwarzania danych, należności za przewóz kolejami przesyłek towarowych). Postanowienia zawarte w przywołanym wyżej piśmie miały być stosowane do czasu opracowania nowych przepisów WM-11 (co nigdy nie nastąpiło). Przenumerowniu podlegały wagony towarowe, pasażerskie oraz motorowe, a także wagony nienależące do PKP kursujące na sieci kolei wąskotorowych zarządzanych przez PKP.

Nowe numery nanoszono na wagony stopniowo:

• od 1 września 1974 nanoszono je na wagony wychodzące z napraw
• do 1 grudnia 1974 - na transportery, węglarki i cysterny
• stopniowo w ciągu roku 1975 na pozostałe wagony

Określono jednocześnie, że wagony motorowe przy oznaczeniu serii zachowywały swój dotychczasowy numer. Miał on także pozostać na ścianach czołowych.

Postanowienia wspomnianego wyżej pisma (w zakresie numeracji wagonów) oraz instrukcji WM-11 (w zakresie dotyczącym oznaczeń literowych serii taboru oraz numeracji pojazdów trakcyjnych i specjalnych) obowiązywały do końca pozostawania kolei wąskotorowych w strukturach PKP, tj. do roku 2001.

Ujednolicone numery, podobnie jak na kolei normalnotorowej, składały się z 12 cyfr określających niektóre cechy eksploatacyjne taboru oraz jego właściwy numer taborowy, jednak znaczenie poszczególnych liczb i ich grup w oznaczeniach taboru wąskotorowego i normalnotorowego różnią się zasadniczo.

Numer taborowy nadany wg. zasad wprowadzonych w roku 1975 składa się z pięciu grup cyfr o wielkości zależnej od tego, czy właściwy numer taborowy danego wagonu składał się z 4, czy z 3 cyfr:

Numeracja wagonów towarowych

1. Pierwsze dwie cyfry "00" oznaczają wagony kolei wąskotorowych
2. Trzecia i czwarta cyfra oznaczają ładowność wagonu
3. Piąta cyfra oznacza rodzaj wagonu towarowego:
   • 1 - wagony kryte
   • 2 - (nieużywane)
   • 3 - platformy
   • 4 - transportery i wózki leśne
   • 5 - węglarki
   • 6 - wapniarki
   • 7 - cysterny
   • 8 - (nieużywane)
   • 9 - brankardy, wagony techniczne i gospodarcze
     
     
4. Szósta cyfra oznacza szerokość toru:
   • 1 - wagony na tor o szerokości 600 mm
   • 2 - wagony na tor o szerokości 750 mm
   • 3 - wagony na tor o szerokości 785 mm
   • 4 - wagony na tor o szerokości 1000 mm
     
     
5. Siódma cyfra oznacza ilość osi:
   • 2 - wagony dwuosiowe
   • 3 - wagony trzyosiowe
   • 4 - wagony czteroosiowe
   • 6 - wagony sześcioosiowe
     
     
6. Ósma, dziewiąta, dziesiąta i jedenasta cyfra oznaczają kolejny numer wagonu danego rodzaju z uwzględnieniem serii:
   • wagony kryte serii K: od 0001 do 1999
   • wagony kryte serii Kd: od 2000 do 3999
   • wagony kryte serii Kx: od 4000 do 5999
   • wagony kryte serii Kdx: od 6000 do 7999
   • wagony kryte serii Kddx: od 8000 do 9999

1. Oznaczenie wagonu, którego właściwy numer taborowy składa się z 4 cyfr:

Numer grupy cyfr	1	2	3	4	5
numer taborowy	00	08	534	2082	0

1. zawsze "00" - identyfikator taboru wąskotorowego

2. dwie cyfry określające ładowność wagonu w tonach (wagon towarowy) lub liczbę miejsc siedzących (wagon pasażerski)

3. trzy cyfry określające:

3.1. pierwsza: rodzaj wagonu

3.2. druga: szerokość toru, do której przystosowany jest wagon

3.3. trzecia: liczba osi

4. cztery liczby stanowiące właściwy numer taborowy

5. cyfra samokontroli pozwalająca stwierdzić, czy numer został ustalony lub nie popełniono błędu przy jego przepisywaniu

2. Oznaczenie wagonu, którego właściwy numer taborowy składa się z 3 cyfr:

Numer grupy cyfr	1	2	3	4	5
numer taborowy	00	100	034	001	6

1. zawsze "00" - identyfikator taboru wąskotorowego

2. dwie cyfry określające ładowność wagonu w tonach (wagon towarowy) lub liczbę miejsc siedzących (wagon pasażerski) plus dodatkowe "0", które, jak się zdaje, niczego nie koduje, a jego zadaniem jest zachowanie dwunastocyfrowej długości numeru

3. trzy cyfry określające:

3.1. pierwsza: rodzaj wagonu

3.2. druga: szerokość toru, do której przystosowany jest wagon

3.3. trzecia: liczba osi

4. trzy liczby stanowiące właściwy numer taborowy

5. cyfra samokontroli pozwalająca stwierdzić, czy numer został ustalony lub nie popełniono błędu przy jego przepisywaniu

Znaczenie cyfr w poszczególnych grupach

• 1. grupa cyfr wskazuje tabor wąskotorowy i zawsze składa się z dwóch zer

• 2. grupa cyfr składa się z dwóch lub trzech cyfr i wskazuje ładowność wagonu towarowego lub liczbę miejsc siedzących w wagonie pasażerskim.

Jeśli właściwy numer taborowy wagonu (grupa czwarta) składa się z trzech cyfr, to składa się ona z trzech cyfr, przy czym dwie pierwsze określają ładowność / liczbę miejsc siedzących, a trzecia jest zawsze zerem i służy jedynie zachowaniu stałej długości numeru (tj. dwunastu cyfr)

• 3. grupa cyfr